Wolschapen moeten ieder jaar geschoren worden, ze verliezen namelijk niet niet vanzelf hun vacht. Er zijn ook ‘ruischapen’, speciaal gefokt voor probleemloze schapenhouderij, zij verliezen wel hun vacht: in het voorjaar, gaat op natuurlijke wijze de wintervacht eraf en groeit een korte zomervacht. Maar voor alle andere schapen is het scheren is een verplichting voor de gezondheid van wollige schapen. Waarom eigenlijk?

Maden

Een schaap dat niet wordt geschoren, draagt een steeds dikker wordende vacht van vervilte wol, waar vuil, vocht en wolvet zich ophopen. Die veel te lange wintervacht moeten schapen in de zomer zien kwijt te raken door schuren, dat duurt lang en kan makkelijk verwondingen opleveren. Als het erg warm is, kan bovendien warmtestuwing optreden en het dier kan overlijden door de hitte. Bovendien is lange wol ideaal voor de ontwikkeling van myasis of huidmadenziekte. De schapen worden dan onderhuids opgegeten door de maden van de vleesvlieg en kunnen hier binnen een week aan sterven.

Wanneer scheren

Een keer per jaar scheren is doorgaans voldoende. Door de dreiging van myiasis kiezen steeds meer schapenhouders ervoor hun dieren al in April of Mei te scheren en dit aan het eind van de zomer te herhalen. Want door alleen vroeg te scheren kunnen er aan het eind van de zomer problemen met myasis of huidmadenziekte ontstaan omdat de vacht dan alweer is aangegroeid. Oude herderswijsheid: scheren na de langste dag!

Eén scheerbeweging

Schapen scheren vraagt een combinatie van fysiek overwicht op het dier, rustig en gedecideerd optreden en handigheid met het scheerapparaat. Ideale omstandigheden doen zich voor als het een paar dagen warm is geweest, waardoor de vacht al een beetje los begint te komen. Dan is het wolvet wat dunner, wat gemakkelijker scheert. Belangrijk is dat de huid tijdens het scheren goed strak gespannen staat. Rimpels geven een risico op verwondingen. Belangrijk is de vacht baantje voor baantje de vacht in één scheerbeweging af te scheren. Na het scheren moeten de schapen beschutting tegen felle zon hebben: pas geschoren schapen zijn gevoelig voor zonnebrand!

Nieuw-Zeelandse methode

Voor schapenscheerder Dirk Jan van Dalfsen staat het dierenwelzijn van de schapen hoog in het vaandel. Hij maakt gebruik van de bekende Nieuw-Zeelandse methode voor het schapen scheren. Het schaap is daarbij niet vastgebonden, de scheerder gebruikt geen dwang en hangt zelf in een mitella om zijn of haar rug te ontlasten. Bij de Nieuw-Zeelandse manier van scheren blijven zowel de scheerder als het schaap rustig, wat minimale stress bij het schaap oplevert. Hierdoor is het schaap goed vast te houden, waardoor het scheren vervolgens vlotter verloopt, en de wol er in mooie banen vanaf komt.

Geen afval, maar grondstof

Op dit moment vormt het natuurproduct schapenwol een afvalproduct. Vanuit duurzaamheidsoogpunt een onwenselijke situatie. Daarom is het goed om de duurzame mogelijkheden van schapenwol te verkennen. Schapenwol is onder meer uitstekend geschikt als grondstof voor meststoffen. Zo kan schapenwol van een nutteloos afvalproduct uitgroeien tot een groeibevorderend product dat nieuw leven stimuleert. In Nederland en Gelderland is schapenwol als mestbestanddeel maar zeer beperkt beschikbaar. Daar willen Dirk Jan van Dalfsen, enkele Gelderse gemeenten en een aantal Gelderse ondernemers verandering in brengen.

Nader onderzoek

Het omzetten van schapenwol naar een meststof is nieuw voor Nederland en Gelderland. Daarom vraagt dit nader onderzoek. Momenteel loopt er een subsidieaanvraag voor dit onderzoek. Ook is een bekende Gelderse universiteit betrokken bij de opzet van het onderzoek. Het idee is om schapenwol na een preparatieproces samen te persen tot korreltjes, eventueel aangevuld met extra voedingsstoffen of andere groeibevorderende componenten. Deze korrel worden dan als voedingsstof gebruikt bij de aanplant van jonge Gelderse bomen, struiken, planten en bloemen.

Meedoen?

Wij zijn nog op zoek naar Gelderse bedrijven, telers en overheden die mee willen werken aan (grootschalig) onderzoek. Mail ons alstublieft op ‘info@geldersewolpotgrond.nl’ voor meer informatie.